Naast haar romans heeft Hella S. Haasse ook altijd essays en beschouwingen geschreven over kunst en literatuur in binnen- en buitenland, en historische figuren en schrijvers geportretteerd die voor hun tijd belangrijk zijn geweest. Samen geven de verzamelde essays, lezingen en beschouwingen een prachtig beeld van Hella S. Haasses fascinaties.
Margot Dijkgraaf en Patricia de Groot kozen de essays, portretten en beschouwingen, en schreven een nawoord bij deze selectie.
‘Voor een goed begrip en een volle waardering van Hella S. Haasse zijn haar essays, die soms expliciet maar anders wel indirect ook een autobiografisch aspect hebben, onmisbaar. In de essays zien we de denkende, lezende, analyserende en vooral reflecterende Haasse aan het werk.’ Elsbeth Etty in Een nieuwer firmament
Uitzicht (essays, portretten en beschouwingen, 2008) bevat een selectie uit de bundels:
Leestekens (1965)
Zelfstandig, bijvoeglijk (1972)
Bladspiegel (1985)
Uitgesproken, opgeschreven. Essays over achttiende-eeuwse vrouwen, een bosgezicht, verlichte geesten, vorstenlot, satire, de pers en Vestdijks avondrood (1996)
Lezen achter de letters (2000)