Rijpstra’s ondergang

Het lot van een burgemeester in oorlogstijd

Arend Hulshof

De bewoners van het Gelderse Zelhem herinneren zich oud-burgemeester Johannes Rijpstra (1889-1944) als een verzetsheld en als een slachtoffer van het naziregime. In december 1944 stierf hij in een buitenkamp van concentratiekamp Neuengamme. Eerder dat jaar was hij gearresteerd, nadat hij vermoedelijk door een dorpsgenoot was verraden. Veel minder bekend is dat Rijpstra, als een typische burgemeester in oorlogstijd, nu en dan ook meewerkte met de bezetter en anti-Joodse maatregelen uitvoerde. Arend Hulshof onderzoekt waarom zijn overgrootvader op het ene moment Duitse bevelen opvolgde, om er op een ander moment tegen in te gaan. Is de postume verering van Rijpstra wel terecht?