‘Verzwegen visioen’ luidt de titel van een lang gedicht in deze bundel dat Bernlef schreef over de schilder Pieter Janszoon Saenredam, die al eerder onderwerp van zijn aandacht was. ‘Misschien,’ zegt Bernlef, ‘omdat Saenredams schilderijen iets heel geheimzinnigs uitstralen: hoe je met extreme helderheid van middelen iets onbenoembaars op kunt roepen. Ja, dat is wel een artistiek ideaal. Aan de ene kant was Saenredam natuurlijk een bijna dwangmatige realist, die toch bij al dat realisme niet kon verhullen dat er meer aan de hand was dan de
afbeelding van de zogenaamde werkelijkheid. Hij was visionair tegen wil en dank en aan die positie voel ik me wel verwant.’
De cyclus die de titel aan deze bundel gaf, is een evocatie van het Noord-Hollandse duinlandschap in de buurt van Bergen aan Zee en het is dan ook niet verwonderlijk dat de cyclus een hommage is geworden aan Herman Gorter, die zich ook door deze omgeving liet inspireren.
‘Het is natuurlijk geen realistisch idee dat wij in gesprek kunnen raken met de doden. Toch is voor mij het gedicht bij uitstek de plaats waar alles zich in het heden afspeelt.’
