Brieven aan mijn kleinzoon

Abel J. Herzberg

Dit boek bevat een aantal brieven van een zeventigjarige grootvader aan zijn achtjarige kleinzoon. De bedoeling was dat grootvader zou vertellen hoe zijn wereld eruit heeft gezien, toen hij nog jong was, en dat hij duidelijk zou maken uit welk nest hij kwam. Al schrijvend vergat hij echter maar al te vaak de leeftijd van de geadresseerde. Hij richt zich tot hem als tot een volwassene, in de hoop dat hij later zal begrijpen wat hem thans ontgaat. Soms ook schreef hij eenvoudig op wat zijn geheugen hem dicteerde.

Waar nu de schrijver de zoon en de kleinzoon is van uit Rusland in de periode van de pogroms der jaren tachtig geƫmigreerde Joden, die zich in Amsterdam hebben gevestigd, zijn de brieven het verhaal geworden van hun geschiedenis. Niet alleen de geschiedenis van hun wederwaardigheden, maar ook, en veel meer, de weergave van hun reacties daarop en van hun levensopvatting. Zo verschijnt in dit boek onder anderen een aanhanger van het chassidisme in levenden lijve. Aldus is dit boek het relaas geworden van het leven, en vooral van het innerlijk leven, van een generatie die door een uitzonderlijk levenslot was getroffen. Hiermee worden ook de kiemen blootgelegd van de Joodse geschiedenis der laatste decennia.