Afgrond zonder vangnet

Liefde en geweld in het werk van Arnon Grunberg

Yra van Dijk

Proza is een ziekte. Toch blijft Arnon Grunberg schrijven – Waarom eigenlijk? Wat heeft de roman hem te bieden wat de krantenstukken, blogs en columns die hij ook de wereld in stuurt, niet kunnen zeggen? Afgrond zonder vangnet bespreekt de ontwikkeling van het auteurschap van Arnon Grunberg: van het ironische debuut tot de ernstige vervreemding in de latere romans, van het satirische spel met het publiek tot de politiek van de dagelijkse voetnoot.
Afgrond zonder vangnet is geen biografie, maar gaat wel uit van Grunbergs joodse identiteit en de geschiedenis van zijn ouders -– omdat in het licht daarvan zijn romans een andere betekenis krijgen. In het werk van Grunberg gaat het steeds om de vraag hoe we met elkaar moeten leven, na de vernietigingen van de twintigste eeuw. Wat betekenen geloof, moraal, liefde, ouderschap wanneer het vertrouwen geschonden is en alles ‘kapot’ is? En hoe kan kun je leven met de ander, als die zelf niet meer echt leeft? Deze studie brengt in kaart hoe de romans van Arnon Grunberg zulke vragen stellen, en beantwoorden.

Quotes:
'Van Dijk schrijft helder en toegankelijk, zonder een moment populair te worden, en heeft haar boek zo opgebouwd dat het zowel door wetenschappelijk geïnteresseerden als door leken gelezen kan worden. […] Een uitzonderlijk boek. […] Deze studie laat zien hoe spannend literatuur kan zijn, en stimuleert de lezer zo om zelf weer aan het ontdekken, dat wil zeggen aan het lezen, denken en schrijven te gaan.' - De Groene Amsterdammer

‘Een van de beste boeken van 2018’ - Reinjan Mulder, NRC Handelsblad

'De barbarij in het hart van onze samenleving, het (niet) schrijven over pijn en lijden, de werking van ironie en engagement; telkens weet Van Dijk deze thema’s op overtuigende wijze uit de kluwen van Grunbergs oeuvre te pulken en daarmee een vangnet voor de afgrond te knopen.' - de Volkskrant

‘Een verbluffend interessante invalshoek.’ - Mark Schaevers

'In deze meeslepende studie van de motieven in het werk van Arnon Grunberg laat Yra van Dijk zien hoe spannend literatuurkritiek kan zijn. Ze haalt aspecten en verbanden naar boven die pas na zorgvuldige analyse duidelijk worden – een dergelijk niveau is zeldzaam geworden.' - Stefan Hertmans

‘Een bevlogen literatuurwetenschapper’, ‘een heel precieze lezer die met een vlotte pen en een scherpe blik interpretaties aan de oppervlakte kan brengen.' - Tzum

‘Grondige en verrijkende monografie over Grunberg. Van Dijk loopt chronologisch door zijn dertien romans, neemt en passant ook zijn tientallen andere geschriften mee, en behandelt zo ongeveer iedere invalshoek die je bij Grunberg kunt bedenken.' - Wilfred Takken, NRC Handelsblad

'Yra van Dijk heeft een indrukwekkende studie geschreven, waarin zij vrijwel al het fictieve en non-fictieve werk van Arnon Grunberg systematisch, gedegen en inventief onderzoekt, met als resultaat een reeks diepgaande interpretaties, die in een zodanig onderling verband zijn gezet, dat er een knap overzicht van Grunbergs complexe oeuvre ontstaat. […] Het is heel bijzonder dat er weer eens een studie ligt waarin de betekenis van een compleet oeuvre uit en te na wordt gepeild. […] Hoe vaak komt zoiets in de letterkundige neerlandistiek voor?' - Wilbert Smulders, Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde

'Een schitterende studie, die helpt Grunbergs indrukwekkende oeuvre te doorgronden en die tegelijk over overrompelende wijze laat zien wat de neerlandistiek heden ten dage vermag.' - Maaike Meijer, Nederlandse letterkunde