Vuistrecht en wisselgeld

Nederland en de Frans-Duitse oorlog 1870-71

Paul Moeyes

De confrontatie die zou leiden tot het Duitse Keizerrijk en de Eerste Wereldoorlog

1 maart 1871. De Duitse overwinnaar viert de capitulatie van Parijs met een triomfantelijke intocht in de Franse hoofdstad. Als een laatste daad van verzet hebben de Parijzenaren een provisorische barricade opgeworpen in de doorgang onder de Arc de Triomphe, zodat de Duitse troepen om de boog heen moeten marcheren.

Het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog is nauwelijks denkbaar zonder de oorlog die veertig jaar eerder enorme impact had op de machtsverhoudingen in Europa: de Frans-Duitse oorlog van 1870-1871. Pruisen, onder leiding van rijkskanselier Otto von Bismarck, streefde ernaar de verschillende Duitse staten te verenigen tot één Duits keizerrijk. Frankrijk voelde zich hierdoor als Europese grootmacht bedreigd. Overtuigd van de superioriteit van het Franse leger verklaarde Napoleon III Pruisen de oorlog. Maar wat een klinkende overwinning had moeten worden werd een smadelijke nederlaag. Kleine Europese landen als Nederland sloegen het krijgstoneel der giganten met groeiend ongemak gade. Door gebiedsannexatie en territoriale uitruil stond ook hún toekomst op het spel.

Vuistrecht en wisselgeld is een prachtig vertelde en rijk geïllustreerde reconstructie van een onderbelichte oorlog die leidde tot de eenwording van Duitsland en die Europa voorgoed veranderde. Een oorlog waarvan, zo blijkt uit dit boek, de toenmalige Nederlandse pers uitvoerig verslag deed.

‘Messcherpe analyses.’ – Algemeen Dagblad over Buiten schot

‘Een meester in beeldlezen.’ **** – de Volkskrant over De zwaardjaren