Vroeger is ook mooi

Essays

Marita Mathijsen

Voor een verbijsterd publiek begon Marita Mathijsen haar Huizinga-lezing in de deftige Leidse Pieterskerk met de zin: ‘Ik heb een oud hondje. Binkie. Hij is blind.’ Om daarna haarscherp de blindheid van haar hondje te gebruiken om de noodzaak van het verleden te demonstreren. In haar befaamde Jan Hanlo-lezing over gebrek aan stijl stelde ze voor om Connie Palmen en Nelleke Noordervliet in tweeën te knippen en de essayschrijver en romanschrijver apart aan te bieden op Marktplaats, om te zien welke het meest opbracht.
Alles van vroeger is weerloos, als er geen verdedigers zouden zijn van de schoonheid van wat achter ons ligt. Marita Mathijsen weet als geen ander de waarden van het verleden naar het heden toe te halen. Maar ze gooit ook met kennelijk plezier tradities omver als die geen betekenis meer hebben voor het heden. Haar trefzekere en gevoelige stijl wordt bits zodra ze zich opwindt over onbegrip en domheid. Die ziet ze in de afbraak van historische gebouwen, in de minachting voor oudere schrijvers, in de blaaskakerij van academici. Veel van haar essays probeert ze eerst uit op een luisterend publiek, en dat kent inmiddels haar provocerende en onorthodoxe openingen en vergelijkingen. In Vroeger is ook mooi zijn de meest opzienbarende lezingen en essays bij elkaar gebracht