Portret van een oermoeder

Beelden van de njai in Nederlands-Indië

Reggie Baay

Reggie Baay verzamelde vele unieke foto’s waarop de koloniale samenleving in Indië vanuit het bijzondere perspectief van het concubinaat (het ongehuwd samenwonen van de Europese man en de inheemse vrouw, njai genoemd) wordt getoond. De levensverhalen van de vrouwen en hun verwanten worden geschetst in series met elkaar samenhangende foto’s, vergezeld van korte levensbeschrijvingen. Zo ontstaan persoonlijke verhalen die de lezer kan volgen en ‘meeleven’. Hierdoor komt niet alleen de figuur van de njai tot leven, maar ook de Europese man die in de koloniale wereld met haar samenleefde, en zien we de kinderen die uit hun relatie werden geboren.

Portret van een oermoeder is een waardevol historisch document waarin voor het eerst de onbekende wereld van het koloniale concubinaat letterlijk in beeld wordt gebracht. De vele historische foto’s van de Indische oermoeder zijn nooit eerder gepubliceerd en zouden anders wellicht voor het nageslacht verloren zijn gegaan. Bovendien vindt de lezer hier een korte geschiedenis van de fotografie in Nederlands-Indië.