Het drama van de tragedie

Homeruslezing

Tom Lanoye

De tragedie ligt aan de basis van de westerse literatuur. Ze is ontstaan in Griekenland, in dezelfde periode als de filosofie en de democratie. Volgens Tom Lanoye is dat geen toeval. Voor hem gaat theater over dilemma’s. Over verscheurdheid en onoplosbare levensvragen belichaamd door personages die tegelijk denken en voelen. Die eerst twijfelen maar uiteindelijk meedogenloos toeslaan – of trots ten onder gaan.

Hoe denkt de ander? Waarom denkt hij zo? En wat gebeurt er als je anderen dwingt hun waarden te verruilen voor die van jou? Dat is de kern van elke tragedie. Die tweestrijd bestaat al duizenden jaren, juist omdat hij zo herkenbaar menselijk is. Tegelijk politiek, emotioneel, principieel en persoonlijk.

De laatste jaren lijkt de tragedie minder prominent. Documentair theater heeft de overhand, naast mengvormen van genres en technieken. Dat levert spannende voorstellingen op, maar steeds minder drama. Steeds minder tragedies.

Waar is het dilemma gebleven? Waar zijn de botsende standpunten op de bühne? En zegt die verdwijning iets over de stand van ons denken en onze democratie?