Boekenmanie

De geboorte van Johan Polak als uitgever

Koen Hilberdink

Johan Polak is een mythe in de boekenwereld. De uitgeverij die hij in 1962 samen met Rob van Gennep oprichtte is uitgegroeid tot een begrip. Maar hóé werd Johan Polak uitgever? Wat motiveerde hem het boekenvak in te stappen? Ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum van de uitgeverij schreef Koen Hilberdink het verhaal van de jaren die voorafgingen aan de oprichting van uitgeverij Polak & Van Gennep.

Kort na de oorlog leest Polak zijn eerste gedicht van Leopold. Het is een coup de foudre. Obsessief gaat hij op zoek naar bijzondere drukken en edities van de dichter. Zijn liefde voor literatuur deelt hij aanvankelijk met klasgenoot Rudy Kousbroek, maar al snel scheiden hun wegen. Johan Polak zoekt in tegenstelling tot zijn schoolvriend aansluiting bij de vooroorlogse literaire traditie en keert zich af van de moderne poëzie van bijvoorbeeld de Vijftigers. Deze keuze zou zijn uitgavebeleid voor altijd bepalen.

Boekenmanie schetst, naast de aanloop naar de oprichting van Polak & Van Gennep, ook de verwarrende jaren die volgden op de meest traumatische gebeurtenis in de Europese geschiedenis.

Koen Hilberdink (1957) is biograaf en hoofd Genootschap van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Eerder schreef hij een biografie over Paul Rodenko, ‘Ik ben een vreemdeling. Ik sta apart’ (2000), en een biografie over Hans Lodeizen (2007). In 2014 zal zijn biografie over Johan Polak verschijnen.