Een humaan koloniaal

Leven en werk van Herman Salomonson alias Melis Stoke

Gerard Termorshuizen

Herman Salomonson (1892-1942), afkomstig uit een gegoed Joods-Indisch milieu, verruilde al snel zijn studie aan de Technische Hogeschool in Delft voor een carrière in de journalistiek en de literatuur. Voor De Groene Amsterdammer schreef hij over de Grote Oorlog van 1914-1918. In de jaren twintig nam hij het hoofdredacteurschap op zich van een van de oudste Indische kranten, de Java-Bode. Literair actief was hij onder het
pseudoniem Melis Stoke. Zijn Rijmkronieken,waarin hij zich zeer persoonlijk uitliet over maatschappelijke en politieke onderwerpen, waren bij vele lezers populair en zijn nog steeds een bijzondere bron voor onze kennis van het leven in Nederlands-Indië. Na zijn terugkeer in Nederland bleef hij als directeur van het persbureau Aneta de contacten met de kolonie onderhouden.
Tijdens de meidagen van 1940 fungeerde Salomonson als verbindingsofficier in het Nederlandse leger en was hij medeverantwoordelijk voor de omroepberichten. Dat laatste werd hem fataal. Na een heroïsch gedragen periode van gevangenschap was zijn laatste gang naar het concentratiekamp Mauthausen.